Με αφορμή ένα documentair του ΒΑΣΟΥ ΓΕΩΡΓΑ "ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ ΓΥΜΝΟ" ανοίγουμε το δρόμο στον Ελληνικό Ερωτικό και Αισθησιακό Κινηματογράφο, όπως αυτός διαμορφώθηκε πίσω μακριά στις πρώτες ρίζες δημιουργίας στις αρχές ακόμα του 20ου αιώνα, στην εποχή των Βουβών έργων μέχρι στα πρώιμα χρόνια.
ΕΡΩΤΙΣΜΟΣ ή ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ ;
Ιδού ένα σημαντικό ερώτημα που κρέμεται πάνω από μια τέτοια συζήτηση, παρουσίαση.
Οι περισσότεροι συντελεστές στον Κινηματογράφο και στην Τέχνη θα σας απαντήσουν ότι: "αυτό είναι καθαρά μια προσωπική υπόθεση" που εξαρτάται πάνω στις αντικειμενικές κοσμοθεωρίες που "πατάει" κάθε ένας που προσπαθεί να προσεγγίσει ένα τέτοιο θέμα
Για κάποιους ο αισθησιασμός στον Κινηματογράφο και η εστίαση σε αισθητικά ερωτικά θέματα ενοχοποιείται αυτόματα και εκπίπτει "ηθικά" στα μάτια τους και στο σκεπτικό τους.
Είναι γνωστή η αέναη πάλη συντηρητικού-ριζοσπαστικού πάνω στο θέμα του ΓΥΜΝΟΥ και του ΚΑΘΑΡΑ ΕΡΩΤΙΚΟΥ.
Ας ΜΗΝ λησμονούμε ότι στην Αρχαία Αθήνα, εξαιρετικά τολμηρές ερωτικές παραστάσεις κοσμούσαν δημόσιους χώρους.
Ας ΜΗΝ λησμονούμε επίσης ότι το Ιερατείο των μεγάλων Μονοθεϊστικών θρησκειών ενοχοποίησε στον ύψιστο βαθμό το ερωτικό συναίσθημα.
Στη διαρκή αυτή λοιπόν αναζήτηση θα πάμε να ανιχνεύσουμε τα βήματα του Ελληνικού "ΓΥΜΝΟΥ" Κινηματογράφου.
Να υπενθυμίσουμε κάτι που είναι γνωστό σε όλους τους Κινηματογραφόφιλους:
Στον Ελληνικό Κινηματογράφο, ανέκαθεν υπήρχαν εμβόλιμα ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΣΚΗΝΕΣ. Ερωτικές σκηνές, που σε κάποια έργα είχαν το "απόλυτο" στα μάτια μας. Δεν δίστασαν δηλαδή να μας δώσουν αισθητικά και καλλιτεχνικά μια ερωτική επαφή ανάγλυφη εικαστικά στα μάτια μας. Δεν θα αποπειραθούμε φυσικά να καταγράψουμε ανάλογες σκηνές, που είναι άπειρες.
Απλά θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε τα πιο "ΚΑΘΑΡΑ" ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΙΣΘΗΣΙΑΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΡΓΑ που εστίασαν στο θέμα της προβολής του ερωτικού στοιχείου.
Το ΠΡΩΤΟ Ελληνικό Ερωτικό αισθητικό Κινηματογραφικό δημιούργημα έρχεται στην εποχή του Μεσοπολέμου, με τον μεγάλο μας Σκηνοθέτη: ΟΡΕΣΤΗ ΛΑΣΚΟ να ΤΟΛΜΑ στις 27 Ιούνη 1931 με το Αισθητικό αριστούργημα:
"ΔΑΦΝΙΣ ΚΑΙ ΧΛΟΗ"
Ο Απόλλων Μαρσύας στο ρόλο του Δάφνι και η Λούση Ματλή σαν Χλόη
συνθέτουν το πρώτο ερωτικό ζευγάρι στην Ελληνική έβδομη τέχνη
Ένα ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ που άπτεται των δημιουργιών των ιερών τεράτων του Παγκόσμιου Κινηματογράφου, εποχής MURNAU δίνοντας λυρικά και μοναδικά έναν έρωτα στην Αρχαία Ελλάδα.
Ένα κινηματογραφικό και αισθητικό διαμάντι που κατάφερε να δώσει τον προφανή ερωτισμό χωρίς κανένα "πορνογραφικό" στοιχείο στα ενδότερά της.
Η Χρυσή δεκαετία του 1960 αρχίζει πλέον με τρόπο ευθύ και άμεσο να δίνει ΕΜΦΑΣΗ στο ΕΡΩΤΙΚΟ ΓΥΜΝΟ στον Κινηματογράφο μας
Το 1966 δίνεται η 2η αναπαράσταση του "ΔΑΦΝΙΣ ΚΑΙ ΧΛΟΗ" με τη ματιά της ΜΙΚΑΣ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Εκεί έλαμψαν οι: ELIZABETH WIENER και ο ΤΕΛΗΣ ΖΩΤΟΣ
Στην εκδοχή αυτή ο κλασικός Μύθος μπαίνει στην τεχνοτροπία της NOUVELLE VAGUE της εποχής
Το 1963 ο μεγάλος ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ θα μας δώσει ένα απίστευτο Φιλμ στο οποίο κυριαρχεί η λάμψη του ερωτισμού.
Ένας ύμνος στο πάθος του έρωτα με μοναδικό τρόπο δοσμένο και εξαίρετη ΤΟΛΜΗ για την εποχή.
"ΜΙΚΡΕΣ ΑΦΡΟΔΙΤΕΣ"
ΤΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, ΕΛΕΝΗ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ, ΑΝΕΣΤΗΣ ΒΛΑΧΟΣ, ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΡΩΤΑ σε πραγματικά υπέροχες ερμηνείες.
Το 1966 ο ΡΟΒΗΡΟΣ ΜΑΝΘΟΥΛΗΣ δίνει το εξαιρετικό αλλά συνάμα και τολμηρό για την εποχή:
"ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΟ"
Με ερωτικό ζευγάρι τους ΚΩΣΤΑ ΜΕΣΣΑΡΗ και ΕΛΕΝΗ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, Ανάγλυφα την ερωτική σχέση ενός καθηγητή Αγγλικών με την πλούσια μαθήτριά του, δίνοντας ανάγλυφα και την ερωτική παρακμή, η ταινία κερδίζει ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Στη δεκαετία του 1960 σιγά-σιγά καθιερώνονται δύο μεγάλοι παραγωγοί "ανταγωνιστές" στο συγκεκριμένο αυτό Κινηματογραφικό είδος:
Φυσικά η "ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜΣ" και η "ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ"
Μέγας δημιουργός, εξαιρετικά ριζοσπάστης στον καιρό του με τολμηρές ταινίες και εμφανίσεις ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΑΛΙΑΝΙΔΗΣ με τις κλασικές:
"ΚΑΤΗΦΟΡΟΣ", "ΝΟΜΟΣ 4000"
Στην εποχή αυτή δεσπόζει υποκριτικά η μεγάλη ΖΩΗ ΛΑΣΚΑΡΗ που δεν διστάζει να μπει μπροστά στις "απελεύθερες" ερωτικές εμφανίσεις στον Κινηματογράφο προκαλώντας "ρίγη" για την εποχή.
Τα θέματα εκείνης της εποχής ξεφεύγουν από τον καθαρό ΕΡΩΤΙΚΟ ΛΥΡΙΣΜΟ και αποκτούν ΕΝΤΟΝΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ με σαφή θέματα ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΡΕΑΛΙΣΜΟΥ
Πριν από αυτές ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΑΛΙΑΝΙΔΗΣ μας έχει δώσει μια πρώτη γεύση της "εισόδου" του στο χώρο του ΕΡΩΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ με την ταινία "ΕΡΩΤΙΚΑ ΣΚΑΝΔΑΛΑ" στην οποία γράφει το ΣΕΝΑΡΙΟ και την ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΙ ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ το 1959
Σε εξαιρετικά τολμηρές εμφανίσεις ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΚΚΑΒΑΣ, η ΑΛΕΚΑ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ, ΤΙΤΙΚΑ ΓΑΪΤΑΝΟΥ
Το 1965 έχουμε και τις "ΛΟΛΙΤΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ" του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ, επίσης τολμηρό εξαιρετικά θέμα με τους ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΥΡΑΤ, ΜΙΡΚΑ ΚΑΛΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ, ΖΕΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
Η Αυγή της δεκαετίας του 1970 βρίσκει το είδος να μπαίνει σε "ΔΕΥΤΕΡΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ" κάτω από τις επιρροές της Πολιτιστικής παρακμής από τη ΧΟΥΝΤΑ και τα πρότυπά της.
Εδώ πάμε σε έναν αισθητικό ΔΙΧΑΣΜΟ με την ακμή και τη παρακμή να ενυπάρχουν.
"ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ και το ΑΛΟΓΟ" του ΒΑΓΓΕΛΗ ΣΕΡΝΤΑΡΗ(1973)
Σε πολλές από αυτές τις ταινίες λάμπει η αισθησιακή και τολμηρή παρουσία της ΑΝΝΑΣ ΦΟΝΣΟΥ,
"ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΓΥΜΝΟ ΚΟΡΜΙ ΣΟΥ", "ΠΙΟ ΘΕΡΜΗ ΚΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΟ", "ΕΡΩΤΟΜΑΝΕΙΣ", "ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΖΩΗ"
Είναι η εποχή του ΟΜΗΡΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΔΗ και το Ελληνικό ερωτικό φιλμ αρχίζει να φλερτάρει με την light ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ.
Παρ' όλη όμως την έντονα διαφαινόμενη παρακμή, είχαμε και μικρά ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ταινιών που επέμεναν να αναδείξουν το ερωτικό στοιχείο χωρίς "φτηνή" επικάλυψη.
"ΛΕΣΒΙΑΚΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ" του ΕΡΡΙΚΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ 1974
με την ΚΑΤΙΑ ΔΑΝΔΟΥΛΑΚΗ και ΓΙΩΡΓΟ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ και ΡΕΝΑ ΚΟΣΜΙΔΟΥ
"ΕΥΔΟΚΙΑ" του ΑΛΕΞΗ ΔΑΜΙΑΝΟΥ 1971
με τους ΓΙΩΡΓΟ ΚΟΥΤΟΥΖΗ και ΜΑΡΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
"ΤΑ ΚΟΥΡΕΛΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑΝΕ ΑΚΟΜΑ" του ΝΙΚΟΥ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ 1979
"ΑΓΓΕΛΟΣ" του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΑΚΟΥΖΗΝΟΥ 1982
με τους ΜΙΧΑΛΗ ΜΑΝΙΑΤΗ και ΔΙΟΝΥΣΗ ΞΑΝΘΟ
"ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΕΙΝΑΙ ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΙ" της ΦΡΙΝΤΑΣ ΛΙΑΠΠΑ με τις ΜΑΡΙΑ ΣΚΟΥΝΤΖΟΥ και ΜΙΡΚΑ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
"ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ" του ΘΑΝΑΣΗ ΡΕΝΤΖΗ 1981 με τους ΦΑΙΔΩΝΑ ΓΕΩΡΓΙΤΣΗ και ΣΟΦΙΑ ΡΟΥΜΠΟΥ
η ΔΕΚΑΕΤΙΑ του 1970 σηματοδοτεί επίσης την εποχή που το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΙΝΕΜΑ δεν διστάζει να καταγράψει με ΑΚΡΑΙΟ ΕΡΩΤΙΚΟ ΡΕΑΛΙΣΜΟ τα γυμνά κορμιά και την ΕΡΩΤΙΚΗ ΕΠΑΦΗ μάλιστα μη διστάζοντας να προχωρήσει στη "γοητεία" του ΚΟΝΤΙΝΟΥ ΠΛΑΝΟΥ.
Είναι η εποχή και της ανάδειξης του CULT ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ, που σίγουρα μπορεί να μην κατατάσσεται στην ποιοτική και καλλιτεχνική πλευρά της Τέχνης αλλά δεν έπαυε να είναι "κομμάτι της κρυφής μας ζωής".
Η CULT Φιγούρα του παρακμιακού ΓΚΟΥΣΓΚΟΥΝΗ κατά παράδοξο τρόπο δεν λέει να ξεχαστεί από το μυαλό μας και βουτηγμένη μέσα στην πορνογραφική εκδοχή του ερωτισμού, του φτηνού, παρ' όλα αυτά διατήρησε μια "αγνότητα", μια "καθαρότητα", ένα γραφικό και χιουμοριστικό στοιχείο που χάθηκε εντελώς στα σημερινά τηλεοπτικά σκουπίδια.
Ήταν τότε που άνθισαν "μορφές" και πρόσωπα χαρακτηριστικά όπως:
η ΤΙΝΑ ΣΠΑΘΗ, η ΓΚΙΖΕΛΑ ΝΤΑΛΙ
Σίγουρα λοιπόν ο δρόμος του Ερωτικού Γυμνού Ελληνικού Κινηματογράφου είχε πολλές όψεις και εκφράσεις όπως άλλωστε συνηθίζεται σε όλα τα ρεύματα σκέψης και τέχνης.
Σίγουρα υπήρξε η τέχνη, ο λυρισμός, ο ρομαντισμός, ο έντονος ερωτισμός, ο μοναδικός αισθησιασμός. Σίγουρα υπήρξε η κεκαλυμένη έως απροκάλυπτη πορνογραφία.
Χωρίς ίχνος σεμνοτυφίας όλα αυτά έδωσαν το δικό τους λιθαράκι στο παρελθόν και στις αναμνήσεις στις Κινηματογραφικές και όχι μόνο αίθουσες.